وقتی بحث از کالای ایرانی می شود، هر کسی با ذهنیتی از کالایی که بیشتر با آن سر و کار داشته است سخن می گوید. یکی کالای الکترونیکی خریده و ناراضی بوده و دیگری یاد شامپوهای ایرانی می افتد و راضی است. سومی یخچال خریده و برایش خوب کار کرده و جالب اینجاست که چهارمی، همان یخچال را خریده و خراب از کار در آمده است.
قبلا هم از بحث هایی که در مورد خرید کالای ایرانی هست چیزهایی نوشته بودم و همچنین نظر خودم را در مورد وظیفه مردم گفته بودم. اما آیا به راستی خریدن کالای ایرانی باعث تقویت آن می شود؟
در نگاه اول موضوع ساده است: کالای ایرانی می خریم و صاحب کارخانه سود مناسبی به دست می آورد، پس کالای خود را تقویت می کند و اشتغال را گسترش می دهد.
اما اگر کمی بیشتر بیاندیشیم، نکته دیگری نیز در میان است: کالای کم کیفیت ایرانی می خریم به این امید که کارخانه دار با سودی که به دست می آورد، کار خود را تقویت کند و کالایی با کیفیت تولید کند، اما همان سودی که به جیب او سرازیر می شود نتیجه عکس می دهد. صاحب کارخانه می گوید: «حالا که مردم این کیفیت را می خرند، چرا هزینه بی جا کنم و کیفیت را بالا ببرم.»
حالا خریدن کالای کم کیفیت باعث تقویت آن است یا نخریدنش؟
*
بدون شک پاسخ این سوال را نمی توان به شیوه کنکور، یکی از دو گزینه دانست و اگر مجبور شویم، گزینه «هر دو مورد» پاسخ صحیح تری خواهد بود.
برای تعیین دقیق این پاسخ باید بر روی مصادیق صحبت کرد. گاهی کارخانه ای مانند ایران خودرو، دولتی است و هیچ اهمیتی به کیفیت نمی دهد و این بی توجهی را ثابت کرده است. شاید -اگر زورمان برسد- بهترین برخورد با این کارخانه ها که نام کالای ایرانی را خراب می کنند، بی رحمانه ترین برخورد باشد.
اما کارخانه دیگری مثل پاکشوما که ماشین لباسشویی تولید می کند و هر چند آهسته، ولی پیوسته به دنبال ارتقای کیفیت محصولات است. این کارخانه را باید با خریدن محصولاتش تقویت کرد. از این قبیل است بسیاری محصولات دیگری که در رقابت ناجوانمردانه ای با تکنولوژی خارجی هستند و ما باید آتش تهیه این رقابت را برایشان فراهم کنیم (بشمار بعضی کارخانه های یخچال فریزر و شیرآلات و تلویزیون و غیره و ذلک را). (ببینید)
در این میان، دو دسته کالای دیگر هستند که موضوعی متفاوت دارند. یکی کالاهایی که واقعاً هیچ از نمونه های خارجی کم ندارند -شاید به جز ضعف در بسته بندی- و اطمینان مصرف کننده ایرانی به آن بسیار بیشتر است، از قبیل محصولات بهداشتی و خوراکی که شخصاً توصیه می کنم هیچ مدل خارجی از مواد خوراکی و بهداشتی را استفاده نکنید. (دیدید)
و دسته چهارم محصولات، آنهایی هستند که ما اطلاعی از سابقه و اهداف و خط مشی آنها نداریم. الان به مغازه رفته ایم و برای اولین بار، یک محصول ایرانی می بینیم. این کارخانه طبیعتاً جزء یکی از دسته های پیش گفته است، اما ما نمی دانیم کدام یک است. پیشنهاد می کنم این موارد را با خوشبینی سپری کنید و تا جایی که ممکن است، کالای ایرانی را بر نمونه خارجی ترجیح دهید.
*
اگر جهاد نظامی، گذشتن از جان می خواست،
و اگر ما دائم در انتظار شهادت هستیم...
در جهاد اقتصادی از مال خود به نفع اقتصاد کشور بگذریم و ثابت کنیم که از جان هم خواهیم گذشت(+).
